2018-imi inuusuttunut ilinniarfinni naammassinnittarnerit

2018-imi aallartittumik Naatsorsueqqissaartarfiup ilinniarnermik unitsitsiinnartartut ukiumoortumik saqqummersissaarpai. Eqqarsaatigilluarneqareerluni taamaaliortoqarpoq, annermik isiginiarneqarpoq ilinniarnermi unitsitsiinnarneq unitsitsivinnertut isigineqarsinnaannginnera tassami ilinniarneq unitsissimasaq aallarteqqinneqarsinnaammat. Maanna taakkununnga paarlaallugu, ilinniartut ilinniakkamik aallartitsinermiit ukiut 1-10 qaangiunnerini ilinniarnermi killiffii saqqummersinneqarput. Ilinniartut ilinniakkaminnik naammassinnissimasut ilinniakkap aallartinneraniit ukiut quliut tungaannut qaangiunnerini agguaqatigiissillugu naammassisarnermut procentiat tabelinit naatsorsorneqarsinnaavoq.

 

Tabelini ilinniarnermi killiffiit naatsorsukkat tassaapput:

·         Ilinniakkami pineqartumi aallartinneqarsimasumi killiffik

·         Ilinniakkap qaffasissusaani aallartinneqarsimasumi killiffik

 

Tabelimi kingullermi ilinniartut ilinniakkap qaffasissusaani ataatsimi ilinniakkap sammivianik allanngortitsisut sillimaffigineqarput.

 

Saqqummersitami inuusuttunut ilinniarfinni ilinniakkat kisimik pineqarput. Ingerlariaqqiffiusumik ilinniarfinni naammassinnittarnerit pillugit saqqummersitaq www.stat.gl –imi takuneqarsinnaavoq.

 

Ilinniakkamik aallartissimasamik naammassinnittarneq

Ilinniarnertuunngorniarfik ukiunik pingasunik sivisussusilerneqarsimasumik ilinniarnertuunngorniarnermik (GUX) aammalu inersimasunut ilinnialernissamut piareersarluni pikkorissarnermik, 2016 sioqqullugu ukiumik ataatsimik sivisussusilerneqarsimasumik, imaqarpoq.[1] Sanilliussisinnaanissaq peqqutigalugu ilinniarnertuunngorniarnerit ukiunik pingasunik sivisussusillit kisitsisini paasissutissani kisimik ilanngunneqarput.

 

2013-imi ilinniarnertuunngorniarlutik aallartissimasut 48 procentii ukiut pingasut qaangiunnerini ilinniakkamik naammassinnissimapput. Ukiut tallimat qaangiunnerini naammassinnissimasut 61 procentimut qaffassimapput.

Inuussutissarsiornermik ilinniarfinni ilinniakkat sivisussusaat siammasipput, taamaattumik kisitsisini paasissutissani inuussutissarsiornermik ilinniakkanut naatsunut ukiup affaaniit ukiunik marlunnik sivisussuseqartunut aammalu inussutissarsiornermik ilinniakkanut nalinginnaasunut minnerpaamik ukiunik marlunnik sivisussuseqartunut immikkoortiterneqarput. [2] 2014-imi inuussutissarsiornermik ilinniarfinni naatsuni aallartissimasut 62 procentii ukiut marluk ingerlanerini ilinniakkatik naammassisimavaat. Ukiullu marluk qaangiunnerini 64 procentiisa ilinniakkatik naammassisimallugit.

 

Inuussutissarsiornermik ilinniakkani nalinginnaasuni naammassinnittarnermut procenti appasinneruvoq. Ukiut sisamat ingerlanerini 36 procentii ilinniakkaminnik 2012-imi aallartissimasaminnik naammassinnissimapput. Ukiut arfinillit qaangiunnerini 42 procentii ilinniakkaminnik naammassinnissimapput.

 

Titartagaq 1. Inuusuttunut ilinniarfinni ukiunik marlunnik sivisunerusumillu sivisussuseqartuni naammassinnittarnermut procenti, 2012-imi, 2013-imi 2014-imilu aallartittut malillugit

Nalunaarut: Ilinniarnertuunngorniarfinni ilinniagaq ukiunik pingasunik sivisussusilik kisimi pineqarpoq. Naammassinnittarnermut procenti ukiup pineqartup naanerani naatsorsorneqarpoq, ukiorlu siullermeerluni ilinniakkamik aallartitsivik ungaluuserlugu ilanngunneqarpoq: Ilinniarnertuunngorniarneq (2013), inuussutissarsiornermik ilinniakkat naatsut (2013), inuussutissarsiornermik ilinniakkat nalinginnaasut (2012).

Ilinniakkat sivisussusaat ukioq kaajallallugu naatsorsorneqarput ilinniarnertuunngorniarnermullu ukiut pingasuullutik, inuussutissarsiornermik ilinniakkanut naatsunut ukiut marluk aammalu inuussutissarsiornermik ilinniakkanut nalinginnaasunut ukiut sisamat.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/UDNISC11L).

 

Arnat angutillu akornanni naammassinnittartut

Ilinniarnertuunngorniarfinni aamma inuussutissarsiornermik naatsumik ilinniarfinni aallartittartut arnat amerlanerusarput, angutit sivisuumik inuussutissarsiornermik ilinniarfinni aallartittartut amerlanerusartut. Angutit arnallu aallartinneranniit ukiut marluk sinnerlugilluunniit qaangiunneranni , ilinniarnissamut piffissarititaasoq malillugu, naammassisimasut nikingasorujussuupput.

 

Arnat 2013-imi ilinniarlutik aallartissimasut 60 procentii ilinniarnertuunngorsimapput angutit 62 procentii ilinniarnertuunngorsimasut. Inuussutissarsiornermik naatsumik ilinniarfinni arnat 2014-imi aallartissimasut 65 procentii angutillu 63 procentii naammassinnissimapput. 2012-imi nalinginnaasumik inuussutissarsiummik ilinniarlutik aallartissimasut arnat 42 procentii aamma angutit 42 procentii naammassinnissimapput.

 

Titartagaq 2. Inuusuttunut ilinniarfinni ukiunik marlunnik sivisunerusumillu sivisussuseqartuni naammassinnittarnermut procenti, 2012-imi, 2013-imi 2014-imilu aallartittut suiaassusaat malillugu

Nalunaarut: Ilinniarnertuunngorniarfinni ilinniagaq ukiunik pingasunik sivisussusilik kisimi pineqarpoq. Naammassinnittarnermut procenti ukiup pineqartup naanerani naatsorsorneqarpoq, ukiorlu siullermeerluni ilinniakkamik aallartitsivik ungaluuserlugu ilanngunneqarpoq: Ilinniarnertuunngorniarneq (2013), inuussutissarsiornermik ilinniakkat naatsut (2014), inuussutissarsiornermik ilinniakkat nalinginnaasut (2012).

Ilinniakkat sivisussusaat ukioq kaajallallugu naatsorsorneqarput ilinniarnertuunngorniarnermullu ukiut pingasuullutik, inuussutissarsiornermik ilinniakkanut naatsunut ukiut marluk aammalu inuussutissarsiornermik ilinniakkanut nalinginnaasunut ukiut sisamat.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/UDNISC11M).

 

Nuna ilinniarfik malillugu naammassinnittarneq

2013-imi ilinniarnertuunngorniarlutik aallartissimasuni Kalaallit Nunaata avataani ilinniarnertuunngorniarsimasut naammassinnittarnermut procentiat assigiiginnarput. Nunani allani ilinniartut 61 procentii aamma Kalaallit Nunaanni ilinniartut 61 procentii ukiut tallimat iluanni ilinniakkaminnik naammassinnissimapput. Ukiuni siuliini Kalaallit Nunaanni ilinniartut naammassinnittarnermut procentiat qaffasinnerpaasimavoq. Ukiunili kingullerni nunani allani ilinniartut naammassinnittarnermut procentiat qaffariarsimasoq Kalaallit Nunaanni ilinniartunut appariartuaarsimavoq.

 

Inuussutissarsiornermik ilinniarfinni naatsuni nalinginnaasunilu Kalaallit Nunaanni ilinniartut Kalaallit Nunaata avataani ilinniartuniit amerlanerusut ilinniakkaminnik naammassinnissimapput. 2014/2012-imi Kalaallit Nunaanni ilinniartut 65 procentii aammalu 44 procentii inuussutissarsiornermik ilinniakkamik ukiunik marlunnik sivisunerusumillu sivisussuseqartumik naammassinnissimapput. Kalaallit Nunaata avataani ilinniartut 56 procentii aammalu 26 procentii naammassinnissimapput.

 

Titartagaq 3. Inuusuttunut ilinniarfinni ukiunik marlunnik sivisunerusumillu sivisussuseqartuni naammassinnittarnermut procenti, 2012-imi, 2013-imi 2014-imilu aallartittut nuna ilinniarfiat malillugu

Nalunaarut: Ilinniarnertuunngorniarfinni ilinniagaq ukiunik pingasunik sivisussusilik kisimi pineqarpoq. Naammassinnittarnermut procenti ukiup pineqartup naanerani naatsorsorneqarpoq, ukiorlu siullermeerluni ilinniakkamik aallartitsivik ungaluuserlugu ilanngunneqarpoq: Ilinniarnertuunngorniarneq (2013), inuussutissarsiornermik ilinniakkat naatsut (2014), inuussutissarsiornermik ilinniakkat nalinginnaasut (2012).

Ilinniakkat sivisussusaat ukioq kaajallallugu naatsorsorneqarput ilinniarnertuunngorniarnermullu ukiut pingasuullutik, inuussutissarsiornermik ilinniakkanut naatsunut ukiut marluk aammalu inuussutissarsiornermik ilinniakkanut nalinginnaasunut ukiut sisamat.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/UDNISC11L).

 

Ilinniakkap qaffasissusaanik aallartissimasamik naammassinnittarneq

Ilinniartut ilaat ilinniagaq aallartitartik unitsittarpaat inuusuttunullu ilinniarfimmut allamut ingerlaqqiinnartarlutik. 2011-mi siullermeerlutik inuusuttunut ilinniarfimmik aallartitsisimasut 66 procentii ukiut arfineq-marluk iluanni inuusuttunut ilinniarfimmik naammassinnissimapput. Taakkunannga ilinniarnertuunngorniarlutik aallartissimasut 69 procentii ilinniarnertuunngorsimapput 5 procentilli inuussutissarsiornermik ilinniarfimmik naammassiinnarsimallutik. Inuussutissarsiornermik ilinniarfinni aallartissimasortaasa 57 procentii inuussutissarsiornermik ilinniakkamik naammassinnissimapput, 2 procentillu ilinniarnertuunnguinnarsimallutik.

 

Titartagaq 4. Inuusuttunut ilinniarfimmi aallartinnermiit ukiut arfineq-marluk qaangiunnerini ilinniakkap killiffia, 2011-mi aallartittut malillugit

*Inuusuttunut ilinniarfinni ilinniakkap qaffasissusaanik allamik naammassinnissimasut.

Nalunaarut: Ilinniakkap killiffia ukiup naanerani ilinniartunut 2011-mi inuusuttunut ilinniarfimmik siullermeerlutik aallartitsisimasunut naatsorsorneqarpoq.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/UDNISC11).

 



[1]Ullumikkut inersimasunut ilinnialernissamut piareersarluni pikkorissarneq ukiunik marlunnik sivisussuseqartussatut aalajangersagaavoq.

[2]Inuussutissarsiornermik ilinniarnerit amerlanerpaat ukiunik sisamanik sivisussuseqarput. Danmarkimi inuussutissarsiornermik ilinniarnerit sivisunerusinnaapput, inuusuttunut meeqqat atuarfianniit toqqaannaq ingerlaqqittunut tunngaviusumik ilinniarnermi ilinniarfimmiinneq ilaatigut sivisunerusarmat.